Ἅγιος Βασιλέας ὁ Ἱερομάρτυρας Ἐπίσκοπος Ἀμασείας (26 Απριλίου)
Ἅγιος Ἱερομάρτυς Βασιλεύς ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ βασιλέως Λικινίου (307 – 323 μ.Χ.) καί ἦταν Ἐπίσκοπος τῆς Ἀμασείας τοῦ Πόντου. Ὁ Ἐπίσκοπος Βασιλεύς διακρινόταν γιά τόν ζῆλο του ὑπέρ τῆς πίστεως καί τήν ἀκοίμητη δραστηριότητα στήν ἐπιτέλεση τῶν καθηκόντων του. Ἐπειδή παντοῦ ὑπῆρχαν καί πλάνες καί κίνδυνοι, ἔσπευδε παντοῦ καί ὁ ἴδιος κηρύττοντας, συμβουλεύοντας, παρηγορώντας, ἐνισχύοντας, στηρίζοντας, ἐλκύοντας, πυκνώνοντας καί ἐγκαρδιώνοντας τίς Χριστιανικές τάξεις καί ἀναδεικνύοντας αὐτές ὅσο τό δυνατόν ἰσχυρότερες πνευματικά ἔναντι τοῦ εἰδωλολατρικοῦ κόσμου.
Γι’ αὐτόν τόν λόγο οἱ ἱερεῖς καί οἱ ἄρχοντες τῶν εἰδωλολατρῶν, ἔτρεφαν ἐναντίον του σφοδρή ἔχθρα. Καί ὅταν ὁ Λικίνιος, τό ἔτος 322 μ.Χ., προέβη στά δυσμενή καί διωκτικά μέτρα ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν, κατήγγειλαν πρός αὐτόν τόν Ἐπίσκοπο Ἀμασείας, Βασιλέα.
Ἕνα ἰδιαίτερο περιστατικό κορύφωσε τήν ὀργή τοῦ Λικινίου ἐναντίον τοῦ Ἐπισκόπου Βασιλέως. Κοντά στήν αὐτοκράτειρα Κωνσταντία διέμενε ἄλλοτε ὡς ἀκόλουθος μία νεαρή καί ὡραιότατη κόρη, πού ὀνομαζόταν Γλαφύρα. Ἐξαιτίας τῆς ὀμορφιᾶς της ὁ Λικίνιος ἀνεφλέγη ἀπό ἁμαρτωλό πάθος, ὡς δοῦλος σαρκικῶν παθῶν, καθώς ἦταν. Ἡ κόρη ἀντιλήφθηκε τόν κίνδυνο πού ἀπειλοῦσε τήν τιμή της. Ὡς γνήσια Χριστιανή ὅμως δέν δελεάσθηκε καθόλου ἀπό τό βασιλικό ἔρωτα, ἀλλά ἔφριξε καί ζήτησε τήν σωτηρία της στήν φυγή. Ἐνδύθηκε λοιπόν μέ ἀνδρικά ροῦχα καί κάποια νύχτα, βοηθούμενη ἀπό τήν βασίλισσα πού ἔμαθε ὅσα συμβαίνουν, ἄφησε τήν Κωνσταντινούπολη καί ἔφθασε στήν Ἀμάσεια, ὅπου παρουσιάσθηκε στόν Ἐπίσκοπο Βασιλέα καί ζήτησε τήν ἠθική του προστασία.
Ὁ Ἐπίσκοπος ἐπαίνεσε τήν γνήσια εὐσέβεια καί τήν ἀδούλωτη σύνεση τῆς νέας, τήν τοποθέτησε δέ κοντά σέ ἡλικιωμένη Χριστιανή γυναίκα πού ἦταν ἐντελῶς ἀφοσιωμένη στήν ὑπηρεσία τοῦ Χριστοῦ καί βοηθοῦσε σημαντικότατα τόν Ἐπίσκοπο στό ἔργο τῶν γυναικῶν τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Γλαφύρα ἐξέφρασε τήν βαθιά εὐγνωμοσύνη της καί χάρηκε ἰδιαίτερα πού τῆς δόθηκε ἡ εὐκαιρία νά ἀσχοληθεῖ καί αὐτή μέ θεάρεστες ἀσχολίες. Βοηθοῦσε λοιπόν στήν κατήχηση γυναικῶν καί νεαρῶν κοριτσιῶν, πού ἤθελαν νά ἀσπασθοῦν τήν χριστιανική πίστη καί νά γίνουν μέλη τῆς Ἐκκλησίας, εὐεργετοῦσε φτωχά καί ὀρφανά παιδιά καί ἐπιπλέον κατέβαλε ὅλη τή δαπάνη πού προϋπολογίσθηκε γιά τήν οἰκοδομή Χριστιανικοῦ ναοῦ στήν Ἀμάσεια.
Ἁγία Γλαφυρή (26 Απριλίου)
Ἁγία Γλαφυρή, ὅπως ἀναφέρεται καί στόν βίο τοῦ Ἁγίου Βασιλέως, Ἐπισκόπου Ἀμασείας, ἦταν δούλη τῆς βασίλισσας Κωνσταντίας, συζύγου τοῦ Λικινίου. Ἡ Κωνσταντία, γιά νά ἐλευθερώσει τήν Ἁγία ἀπό τίς ἐρωτικές διαθέσεις τοῦ Λικινίου, τήν ἀπομάκρυνε στήν Ἀνατολή, ἀφοῦ τήν ἐφοδίασε μέ πολλά χρήματα. Ἡ Ἁγία Γλαφυρή κατέφυγε στήν Ἀμάσεια καί στόν Ἅγιο Ἐπίσκοπο αὐτῆς Βασιλέα, όπου κοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
Ὁσία Ἰούστα (26 Απριλίου)
Ὁσία Ἰούστα, ἀφοῦ ἀσκήτεψε θεοφιλῶς, κοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
Ἅγιος Λέων Ἐπίσκοπος Σάμου (26 Απριλίου)
Ἅγιος Λέων ἔζησε κατά τόν 9ο αἰώνα μ.Χ. Ὅπως περιγράφεται στό Συναξάρι του ἦταν ἁπλούς, εὐσεβής, ταπεινός, φιλάνθρωπος, ὑπερασπιστής τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί παραδόσεως, διδάσκαλος τῆς εὐσέβειας. Γνωρίζουμε ὅτι ἀρχικά ἡ μνήμη του ἑορταζόταν στίς 29 Ἀπριλίου. Σήμερα ὅμως τιμᾶται ἀπό τήν τοπική Ἐκκλησία τῆς Σάμου, τῆς ὁποίας θεωρεῖται Ἐπίσκοπος, στίς 26 Ἀπριλίου. Καί σέ αὐτόν τόν θαυματουργό Ἅγιο ἡ διάκριση τῆς μοναστικῆς μορφῆς του συνυπάρχει μέ τήν ἐπισκοπική ἁγιότητα.
Ὁ Ἅγιος Λέων κοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη.
Ἅγιος Στέφανος Ἐπίσκοπος Πέρμ (26 Απριλίου)
Ἅγιος Στέφανος, Φωτιστής τῆς πόλεως Πέρμ καί Ἀπόστολος τῶν Ζυριανῶν, γεννήθηκε τό ἔτος 1345 στήν πόλη Οὔστιουγκ τῆς ἐπαρχίας Βολογκντά τῆς Ρωσίας ἀπό τήν οἰκογένεια τοῦ ἱερέως Συμεών καί τῆς Μαρίας. Στήν διάπλαση τοῦ χαρακτήρα του, ἐπηρεάστηκε πάρα πολύ ἀπό τήν εὐσεβή μητέρα του. Προικισμένος μέ πολλές δυνατότητες εἶχε ἤδη δείξει ἕνα ἀσυνήθιστο ζῆλο γιά τόν λειτουργικό βίο τῆς Ἐκκλησίας. Μέσα σέ σύντομο χρονικό διάστημα εἶχε μάθει νά διαβάζει τά ἱερά βιβλία καί βοηθοῦσε τόν πατέρα του στό ναό κατά τήν διάρκεια τῶν Ἀκολουθιῶν, ἐκτελώντας χρέη κανονάρχου καί ἀναγνώστου.
Ὁ νεαρός Στέφανος ἐκάρη μοναχός στή μονή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, στό Ροστώβ. Τό μοναστήρι ἦταν διάσημο γιά τήν περίφημη βιβλιοθήκη του. Ἐπειδή ὁ Ἅγιος Στέφανος θέλησε νά μελετήσει τούς Πατέρες στήν αὐθεντική τούς γλῶσσα, σπούδασε τά Ἑλληνικά.
Κατά τήν περίοδο τῆς νεότητάς του, ὅταν βοηθοῦσε τόν ἱερέα πατέρα του στήν ἐκκλησία, πολύ συχνά συνομιλοῦσε μέ τούς Ζυριανούς. Τώρα πιά, ἔχοντας ἐντρυφήσει στήν πλούσια παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Στέφανος φλεγόταν ἀπό τήν ἐπιθυμία νά κηρύξει στούς Ζυριανούς τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ.
Γιά νά ἐπιτύχει τόν φωτισμό τῶν Ζυριανῶν σχεδίασε ἕνα ἀλφάβητο ἀπό τήν γλῶσσα τους καί μετέφρασε μερικά ἀπό τά ἐκκλησιαστικά βιβλία. Γι’ αὐτή τήν σπουδαία πολιτιστική, ἱεραποστολική καί θεολογική ἐργασία ὁ Ἐπίσκοπος Ροστώβ Ἀρσένιος (1374 – 1380) τόν χειροτόνησε διάκονο.
Ἔχοντας ἑτοιμασθεῖ γιά ἱεραποστολική δραστηριότητα, μετά ἀπό παραμονή δεκατριῶν ἐτῶν μέσα στό μοναστήρι, ὁ Ἅγιος Στέφανος ταξίδεψε στή Μόσχα, τό ἔτος 1379, γιά νά δεῖ τόν Ἐπίσκοπο Κολόμνας Γεράσιμο, ὁ ὁποῖος τότε προΐστατο τῆς διοικήσεως στή μητροπολιτική περιφέρεια. Ὁ Ἅγιος τόν ἱκέτευσε: «Εὐλόγησέ με, Γέροντα, γιά νά πάω σέ μία εἰδωλολατρική χώρα, τό Πέρμ. Θέλω νά διδάξω τήν Ἁγία Πίστη στούς ἄπιστους ἀνθρώπους. Ἔχω ἀποφασίσει εἴτε νά τούς ὁδηγήσω στόν Χριστό, εἴτε νά θυσιάσω τήν ζωή μου γι’ αὐτούς καί τόν Κύριο». Ὁ Ἐπίσκοπος μέ χαρά τόν εὐλόγησε καί τόν χειροτόνησε Πρεσβύτερο. Τοῦ πρόσφερε μάλιστα ἕνα ἀντιμήνσιο, Ἅγιο Μύρο καί λειτουργικά βιβλία, ἐνῷ ὁ μεγάλος πρίγκιπας Δημήτριος τοῦ ἔδωσε ἕνα ἔγγραφο γιά ἀσφαλή διάβαση.
