Ἅγιοι Ἀνδρόνικος καὶ Ἰουνία οἱ Ἀπόστολοι (17 Μαΐου)
ἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι Ἀνδρόνικος καί Ἰουνία συγκαταλέγονται ἀνάμεσα στούς ἑβδομήκοντα Ἀποστόλους τοῦ Κυρίου μας, τούς ὁποίους ἑορτάζουμε στίς 4 Ἰανουαρίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τόν τάφον σου Σωτήρ.
Δυάς φωτοειδής, ἱερῶν Ἀποστόλων, καί κήρυκες Χριστοῦ, ἀνεδείχθητε κόσμῳ, τοῖς πᾶσι κατασπείραντες, τό τῆς χάριτος κήρυγμα· ὅθεν σήμερον, ὑμᾶς πιστῶς εὐφημοῦμεν, ὦ Ἀνδρόνικε, καί Ἰουνία θεόφρον, Χριστόν μεγαλύνοντες.
Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τούς ἀσφαλεῖς.
Ὡς εὐκλεεῖς, τῶν Ἀποστόλων σύναυλοι, καί ἀληθεῖς, τοῦ Ἰησοῦ διάκονοι, τῆς αὐτοῦ συγκαταβάσεως, ἱεροφάντορες ἐδείχθητε· τήν χάριν γάρ τοῦ Πνεύματος δεξάμενοι, Ἀνδρόνικε καί Ἰουνία ἔνδοξοι, ὡς λύχνοι τοῖς πέρασιν ἐφάνατε.
Μεγαλυνάριον.
Παῦλος ὁ οὐράνιος συγγενεῖς, καί ἐν Ἀποστόλοις, ἐπισήμους ὑμᾶς καλεῖ, Ἀνδρόνικε μάκαρ, καί θεία Ἰουνία· Χριστοῦ γάρ θεηγόροι, ὤφθητε κήρυκες.
Ἅγιος Ἀθανάσιος Ἀρχιεπίσκοπος Χριστιανουπόλεως (17 Μαΐου)
Ἅγιος Ἀθανάσιος γεννήθηκε στήν Καρύταινα τῆς Γορτυνίας περί τό 1640 καί τό κοσμικό του ὄνομα ἦταν Ἀναστάσιος Κορφηνός. Οἱ γονεῖς του ὀνομάζονταν Ἀνδρέας καί Εὐφροσύνη καί εἶχαν ἀκόμη τρία τέκνα. Ὑποθέτουμε πώς τά πρῶτα γράμματα τά ἔμαθε στήν γενέτειρά του καί στήν συνέχεια μᾶλλον φοίτησε στήν περίφημη σχολή τῆς μονῆς Φιλοσόφου καί ἀργότερα, ὡς κληρικός, στήν Κωνσταντινούπολη.
Ὅταν ὁ Ἀναστάσιος βρισκόταν σέ ἡλικία γάμου, οἱ γονεῖς του παρά τήν ἐπιθυμία του νά ἀκολουθήσει τή μοναχική πολιτεία, ἐπέμεναν νά τόν νυμφεύσουν. Ὁ πατέρας του μάλιστα, χωρίς κάν νά ἔχει τήν σύμφωνη γνώμη τοῦ υἱοῦ του, τόν ἀρραβώνιασε στήν Πάτρα μέ τήν θυγατέρα ἑνός πλούσιου ἄρχοντος καί στήν συνέχεια τόν ἔστειλε στό Ναύπλιο νά προμηθευθεῖ τά γαμήλια πράγματα. Ὁ Ἀναστάσιος ὑπάκουσε στήν πατρική ἐντολή καί ξεκίνησε γιά τό Ναύπλιο. Στόν δρόμο του πέρασε καί ἀπό τό ἐκκλησάκι τῆς Παναγίας στό Βιδόνι, κοντά στό χωριό Σύρνα καί ζήτησε τήν θεία φώτιση.
Ἅγιοι Παμφαμήρ, Παμφυλῶν καὶ Σολόχων οἱ Μάρτυρες (17 Μαΐου)
ἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Παμφαμήρ, Παμφυλῶν ἢ Παμφαλών καί Σολόχων κατάγονταν ἀπό τήν Αἴγυπτο καί ἄθλησαν κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαξιμιανοῦ (286 – 305 μ.Χ.). Ὑπηρετώντας στό στρατό καί ἐνῷ βρισκόταν στή Χαλκηδόνα, κατόπιν διαταγῆς τοῦ αὐτοκράτορος νά ἀναζητηθοῦν οἱ Χριστιανοί στρατιῶτες, διετάχθησαν ὑπό τοῦ τριβούνου Καμπανοῦ νά θυσιάσουν ὅλοι στά εἴδωλα. Ὅλοι συμμορφώθηκαν μέ τήν διαταγή πλήν τῶν ἀνωτέρω Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι ἀρνήθηκαν νά πράξουν τοῦτο, ὁμολογώντας τήν πίστη τους στόν Τριαδικό Θεό. Ἀμέσως συνελήφθησαν καί ὑπεβλήθησαν σέ φρικτά βασανιστήρια. Οἱ Μάρτυρες Παμφαμήρ καί Παμφυλών βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο. Ὁ Μάρτυς Σολόχων, ἀφοῦ ὑπέμεινε καί ἔλεγξε τόν Καμπανό γιά τήν ἀπάνθρωπη συμπεριφορά του, διατρυπήθηκε μέ σιδερένιο ὄργανο ἀπό τό αὐτί μέχρι τόν ἐγκέφαλο. Ἀπό τό μαρτύριο αὐτό παρέμεινε ἄνευ αἰσθήσεων καί παράλυτος. Ἀφοῦ παραλήφθηκε ἀπό Χριστιανούς καί μεταφέρθηκε στήν οἰκία κάποιας εὐσεβοῦς χήρας, παρέδωσε τό πνεῦμα του στόν Θεό.
Ὅσιοι Νεκτάριος καὶ Θεοφάνης οἱ Ἀψαράδες (17 Μαΐου)
ἱ Ἅγιοι αὐτάδελφοι ἱερομόναχοι Νεκτάριος καί Θεοφάνης ἦταν γέννημα καί θρέμμα τοῦ ἀρχοντικοῦ οἴκου τῶν Ἀψαράδων στά Ἰωάννινα, ἕναν οἶκο πού διαδραμάτισε σπουδαῖο ρόλο στή ζωή τῆς Ἠπειρωτικῆς πρωτεύουσας.
Ἀρχικά τό ἐπώνυμο ξεκίνησε ὡς Ὀψαρᾶς καί σημαίνει τόν ἰχθυοπώλη, ἀπό τό ὄψον – ὀψάριον – ψάρι. Ἀπό τήν διαλάληση τῶν ἰχθυοπωλῶν [ὁ ψαράς] κατά φωνητική ἀλοίωση προῆλθε τό [ἀψαρᾶς] καί ἐξ αὐτοῦ καί τό ἐπώνυμο Ἀψαρᾶς. Ἀργότερα ἀπό τό ὀψαρᾶς προῆλθε τό «ὁ ψαράς».
Ἔντονη εἶναι ἡ παρουσία καί ἡ ἀνάμειξη μελῶν τῆς οἰκογένειας τῶν Ἀψαράδων στά πολιτικά πράγματα τῆς Ἠπείρου, κατά τήν διάρκεια τῆς ἐξουσίας τοῦ Σέρβου Δεσπότου Θωμᾶ Πρελιούμποβιτς (1366/7 – 1384). Ἀναφέρεται ὁ Μιχαήλ Ἀψαρᾶς «ἄνδρας ἐπίβουλος, καταδότης καί φαῦλος», τόν ὁποῖο τίμησε γιά τίς ὑπηρεσίες του ὁ τύραννος μέ τό ἀξίωμα τοῦ πρωτοβεστιάριου. Μετά τήν δολοφονία τοῦ Πρελιούμποβιτς, ὁ Μιχαήλ Ἀψαρᾶς συλλαμβάνεται, τυφλώνεται καί κατόπιν ἐξορίζεται. Ἀντίθετα ὁ συγγενής του Θεόδωρος Ἀψαρᾶς καλεῖται ὡς σύμβουλος ἀπό τήν χήρα τοῦ δυνάστου Μαρία Ἀγγελίνα Παλαιολογίνα καί «…ἐντίμως τόν ἀποστάτην θάπτουσι καί τόν ἀδελφόν αὐτῆς τόν βασιλέα Ἰωάσαφ εἰσφέρουσιν…».
Ἅγιος Νικόλαος ὁ Νεομάρτυρας ὁ Νέος (17 Μαΐου)
Ἅγιος Νεομάρτυς Νικόλαος γεννήθηκε στό Μέτσοβο ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς. Νέος στήν ἡλικία ἀναχώρησε γιά τά Τρίκαλα, ὅπου ἐργαζόταν ὡς ὑπάλληλος σέ ἀρτοπωλεῖο. Ἐκεῖ μέ δόλο τόν ἐξαπάτησαν οἱ Τοῦρκοι καί ἀρνήθηκε τήν πίστη του. Γρήγορα ὅμως συναισθάνθηκε τό ἁμάρτημα τῆς ἀποστασίας καί ἐπέστρεψε στό Μέτσοβο, ὅπου ζοῦσε αὐστηρή χριστιανική ζωή. Κάποτε ἦλθε στά Τρίκαλα, γιά νά πουλήσει κάποια προϊόντα του καί κάποιος Τοῦρκος τόν ἀναγνώρισε καί τόν ἀπειλοῦσε ὅτι θά τόν προδώσει. Ὁ Νικόλαος, γιά νά ἐξασφαλίσει τή σιωπή του, τοῦ παρέδωσε ὅλο τό φορτίο καί τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι κάθε χρόνο θά τοῦ φέρνει τό ἴδιο φορτίο. Μετανόησε ὅμως γι’ αὐτή του τήν συμπεριφορά, ἐξομολογήθηκε σέ κάποιο πνευματικό καί ἄρχισε νά ἐπιζητᾶ τό μαρτύριο. Γι’ αὐτό τήν ἑπόμενη χρονιά πού ἦλθε στά Τρίκαλα, δέν ἔφερε στόν Τοῦρκο τό φορτίο πού εἶχε ὑποσχεθεῖ.
Ἅγιοι Πέτρος, Διονύσιος, Ἀνδρέας, Παῦλος, Χριστίνα, Ἡράκλειος, Παυλίνος καὶ Βενέδιμος οἱ Μάρτυρες (18 Μαΐου)
ἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Πέτρος, Διονυσία, Ἀνδρέας, Παῦλος, Χριστίνα, Ἡράκλειος, Παυλίνος καί Βενέδιμος, μαρτύρησαν κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Δεκίου (249 – 251 μ.Χ.). Ὁ Πέτρος καταγόταν ἀπό τή Λάμψακο καί, ὅταν τόν ὁδήγησαν μπροστά στόν ἄρχοντα τῆς Ἀβύδου, Δέκιο, γιά νά θυσιάσει στήν Ἀφροδίτη, ἐκεῖνος ἀντίθετα, ὁμολόγησε μέ παρρησία τόν Χριστό. Τότε βασανίσθηκε σκληρά καί τελικά παραδόθηκε στόν δήμιο.
Ὁ Παῦλος καί ὁ Ἀνδρέας κατάγονταν ἀπό τήν Μεσοποταμία καί συνυπηρετοῦσαν στό στρατό τοῦ Δεκίου ὑπό τόν στρατηγό Δάκνο. Ὅταν ἐπισκέφθηκαν τήν Ἀθήνα, πληροφορήθηκαν γιά τήν χριστιανική πίστη, κατηχήθηκαν καί βαπτίσθηκαν Χριστιανοί, καταγγέλθηκαν, συνελήφθηκαν μέ τόν Διονύσιο καί τήν παρθένο Χριστίνα καί ὁμολόγησαν μέ θάρρος τήν πίστη τους στόν Κύριο. Ἒτσι ὑπέστησαν τόν διά λιθοβολισμοῦ θάνατο, ἐνῷ ἡ Ἁγία Χριστίνα ἀποκεφαλίσθηκε.
Ἁγίες Ἀλεξανδρία, Εὐφρασία, Θεοδότη, Ἰουλία, Κλαυδία, Ματρώνα, Τεκοῦσα καὶ Φαεινὴ οἱ Παρθενομάρτυρες (18 Μαΐου)
ἱ Ἁγίες Μάρτυρες Ἀλεξανδρία ἢ Ἀλεξάνδρα, Εὐφρασία, Θεοδότη, Ἰουλία, Κλαυδία, Τεκοῦσα καί Φαεινή κατάγονταν ἀπό τήν Ἄγκυρα τῆς Γαλατίας καί ἄθλησαν στήν Ἄγκυρα τό 304 μ.Χ., κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαξιμιανοῦ (285 – 305 μ.Χ.). Ἀσχολούμενες μέ ἔργα ἐλέους καί φιλανθρωπίας καί μέ τήν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου καί τήν κατήχηση εἰδωλολατρισσῶν γυναικῶν, συνελήφθησαν καί φυλακίσθηκαν. Ἀνακρινόμενες ὁμολόγησαν τόν Χριστό, ἐπειδή δέ ἀρνήθηκαν νά θυσιάσουν στά εἴδωλα, παραδόθηκαν στούς στρατιῶτες πρός ἀτίμωση. Ἀφοῦ ἐξῆλθαν ἀπό τήν δοκιμασία αὐτή, μέ τή Θεία Χάρη, ἁγνές καί ὑπέστησαν πλεῖστα ἄλλα βασανιστήρια, ρίχθηκαν τέλος στή λίμνη, ὅπου ἔλαβαν τό στέφανο τοῦ μαρτυρίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Ἱερομάρτυρας Ἐπίσκοπος Ρώμης (18 Μαΐου)
Ἅγιος Ἱερομάρτυς Θεόδωρος θεωρεῖται Ἕλληνας στήν καταγωγή, ἀλλά γεννήθηκε στήν Παλαιστίνη. Ὅπως σημειώνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, ἔγινε Ἐπίσκοπος Ρώμης ἐπί αὐτοκράτορος Κώνσταντος Β’, στίς 24 Νοεμβρίου τοῦ 642 μ.Χ. Τάχθηκε εὐθύς κατά τῆς «Ἐκθέσεως», αὐτοκρατορικοῦ διατάγματος διά τοῦ ὁποίου ὁ Ἡράκλειος εἶχε ὁμολογήσει τό Μονοθελητισμό καί ἀγωνίσθηκε ὑπέρ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως κατά τῶν αἱρετικῶν Μονοθελητῶν.
Ἅγιος Θεόδοτος ὁ Μάρτυρας (18 Μαΐου)
Ἅγιος Μάρτυς Θεόδοτος ἦταν ἀνεψιός τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Τεκούσης καί μαρτύρησε στήν Ἄγκυρα τό 304 μ.Χ., κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαξιμιανοῦ (285 – 305 μ.Χ.). Ἀφοῦ ἀνέσυρε κατά τή νύχτα τά ἱερά λείψανα τῶν Ἁγίων γυναικῶν, ἐνταφίασε αὐτά μέ εὐλάβεια. Ὅταν πληροφορήθηκε τό γεγονός αὐτό ὁ τύραννος Θεότεκνος, συνέλαβε τόν Ἅγιο καί μετά ἀπό πολλά βασανιστήρια τόν ἀποκεφάλισε, τά δέ ἱερά λείψανα αὐτῶν παρέδωσε στήν πυρρά.
Ὅσιος Ἰωνᾶς τῆς Ὀδησσοῦ (17 Μαΐου)
Ὅσιος Ἰωνᾶς Μωϋσέεβιτς Ἀταμάνσκϊυ γεννήθηκε στήν Ὀδησσό στίς 14 Σεπτεμβρίου 1855. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Μωυσῆς καί ἦταν διάκονος καί ἡ μητέρα του Γλυκερία. Πέθαναν ὅμως νωρίς καί ἄφησαν ὀρφανό τόν Ὅσιο σέ μικρή ἡλικία, ὁ ὁποῖος καθημερινά, νύχτα καί ἡμέρα, περνοῦσε τόν χρόνο του προσευχόμενος στούς τάφους τῶν γονέων του. Τήν κηδεμονία τοῦ φτωχοῦ παιδιοῦ ἀνέλαβε ὁ θεῖος του. Ὁ Ὅσιος πρόκοπτε στήν ἀρετή, τήν εὐσέβεια καί τήν μόρφωση. Ὁ θεῖος ζῆλος φούντωνε μέσα στήν καρδιά του. Ἔτσι τό 1884 χειροτονήθηκε διάκονος καί τό 1886 πρεσβύτερος. Διακόνησε τήν Ἐκκλησία, στήν ἀρχή ὡς ἐφημέριος σέ χωριό καί ἀργότερα, ἀπό τό 1897, στό ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τῆς Ὀδησσοῦ.
